Sonny Boy is een roman geschreven door de Nederlandse schrijfster Annejet van der Zijl. Al jaren lang immens populair en door velen bekroond. Om niet te vergeten dat het boek zelfs verfilmd is. Eerlijk is eerlijk, voor mij was het boek zo goed als nieuw. Want ik was ongeveer de enige gelukkige in dit mooie kikkerland die dit boek nog niet gelezen heeft. Mazzelaar! En daarmee ben jij ook een beetje een mazzelaar, want nu staat er een vers van de pers boekrecensie voor je klaar!

Een waargebeurd verhaal

Het boek is gebaseerd op een waargebeurd verhaal en vertelt het verhaal van Rika, een getrouwde Nederlandse vrouw die verliefd wordt op Waldemar, een Surinaamse man. Het boek speelt zich af in de jaren 20 en 30 van de vorige eeuw, een tijd waarin gemengde relaties nog zeer ongewoon waren en sociale normen en waarden sterk werden gedicteerd.

De schrijftsijl in Sonny boy

Van der Zijl heeft met Sonny Boy een indrukwekkend verhaal neergezet dat de lezer meesleept vanaf de eerste pagina. Een topper in de literaire non-fictie. De personages zijn zorgvuldig uitgewerkt en de gebeurtenissen worden op een boeiende manier beschreven. De schrijfstijl van Van der Zijl is simpel maar effectief, waardoor het verhaal vlot leest en de emoties van de personages goed overkomen.

De thema’s die door Annejet worden beschreven

Een van de sterke punten van Sonny Boy is de manier waarop het boek verschillende thema’s aanpakt. Het verhaal gaat niet alleen over de liefde tussen Rika en Waldemar, maar ook over maatschappelijke kwesties zoals racisme en de positie van vrouwen in de samenleving. Van der Zijl weet deze thema’s op een subtiele manier in het verhaal te verwerken, waardoor ze niet belerend of geforceerd overkomen.

De historische context van Sonny boy

Een ander sterk punt van Sonny Boy is de manier waarop het verhaal de lezer laat kennismaken met verschillende culturen en levenswijzen. Door de ogen van Rika en Waldemar wordt de lezer meegenomen naar het koloniale Suriname en het Nederland van de jaren 20 en 30. Van der Zijl beschrijft deze werelden op een gedetailleerde en realistische manier, waardoor de lezer zich goed kan inleven in de personages en hun omgeving.

Wat Sonny Boy echter echt bijzonder maakt, is de manier waarop het boek de lezer raakt. Het verhaal is hartverscheurend en ontroerend, en de personages zijn zo goed uitgewerkt dat de lezer ze in zijn of haar hart sluit. Rika en Waldemar zijn beide op hun eigen manier zoekende naar een plek in de wereld en het is ontroerend om te lezen hoe ze elkaar vinden en hun liefde voor elkaar blijven koesteren, ondanks alle obstakels die ze tegenkomen.

Verandering en gelijkheid

Daarnaast is het ook mooi om te lezen hoe Rika, ondanks haar onconventionele keuzes, een sterke vrouw blijft die voor zichzelf en haar gezin opkomt. Haar strijd tegen het patriarchaat en haar verzet tegen de heersende normen en waarden laten zien dat het mogelijk is om als individu te strijden voor verandering en gelijkheid.

Ten slotte wil ik ook nog even de historische relevantie van Sonny Boy extra benadrukken. Het verhaal speelt zich af in een tijd waarin racisme en kolonialisme nog zeer aanwezig waren in de samenleving. Door de lezer stap voor stap mee te nemen leer je enorm veel over de geschiedenis in de jaren 20 en 30.

Al met al is dit een boek die iedereen gelezen moet hebben. Hou je niet van lezen, en heb je het toch tot het einde van deze recensie gered? Dan is er natuurlijk nog de film!

Beoordeling

Pieter van Os met Liever mens dan dier de Libris Geschiedenis Prijs 2020. Naast deze winst hoorde ik meerdere mensen erg positief over dit boek praten. Omdat al mijn boekenkasten vol zitten ben ik voor het e-book gegaan. Het boek gaat over de zoektocht naar het onwaarschijnlijke overlevingsverhaal van een uitzonderlijke vrouw die de Tweede Wereldoorlog overleefde. Dat klonk wel als een boek dat mij zou bevallen. Was dat zo? Lees het hieronder!

Achterflap

Een familie van fanatieke nazi’s hield van haar als van een eigen dochter. Zelf werd ze verliefd op een Duitse ingenieur met een speldje van Hitlers partij in het knoopsgat van zijn revers. Anni Gmitruk, Volksduitse uit oostelijk Polen, vertelde niemand wie ze werkelijk was: Mala Rivka Kizel, een joods meisje uit een groot orthodox gezin in Warschau.

Terwijl haar familie werd omgebracht, wist Mala door een mix van veerkracht, taalgevoel, geluk en charme te ontkomen aan Duitse soldaten, een Oekraïense verrader en de hooivork van een antisemitische boer. Via Israël belandde ze uiteindelijk in Amstelveen, waar ze nog altijd woont.

Mijn eerste indruk van Liever dier dan mens

Het joods-orthodoxe meisje Mala groeit op in een streng gelovig gezin in Polen. Haar vader en broers raken haar niet eens aan, dat zegt veel over hoe streng ze waren. Met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog moeten ze naar het getto in Warschau. Het boek is direct interessant. Wel passeren veel namen, plaatsen en details de revue, daar moet je zin in hebben.

Het verhaal

Mala zit in een katholieke klas door toeval,  daar leert ze Pools spreken. Haar familie zelf spreekt het niet. Met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog moet haar familie naar het getto in Warschau. Zij weet uit het getto te ontsnappen en komt uiteindelijk terecht in Duitsland. Ze verandert haar naam naar Anni Gmitruk. In Duitsland wordt ze Volksduitser verklaard (terwijl ze dus eigenlijk joods-orthodox is).  Ze komt terecht in een nazistische familie die goed en lief voor haar zijn. Ze overleeft de oorlog. Haar familie niet.

Pieter van Os heeft grondig onderzoek gedaan, het verhaal wisselt tussen de geschiedenis van Mala en zijn eigen onderzoek. Ook graaft hij dieper in de geschiedenis van het joodse bestaan in Polen en de jodenvervolging. Hij spreekt ook met Mala in Amstelveen, waar zij tegenwoordig woont.

Wat ik ervan vond

Dit is een goed onderzocht, onwaarschijnlijk overlevingsverhaal. Het is bijzonder dat Pieter van Os Mala zelf nog kan spreken, gezien het feit dat de overlevenden van de Tweede Wereldoorlog vaak te oud of ondertussen overleden zijn. Dit soort boeken zullen steeds minder verschijnen.

Ik vind het interessant hoe Van Os het heeft aangepakt. Zo heeft hij zelfs gesproken met een zoon van de nazistische familie waar Mala verbleef. Met de hoeveelheid die hij heeft onderzocht, is het toch nog een goed leesbaar boek geschreven. Dat zullen zijn journalistieke vaardigheden wel zijn!

Conclusie van Liever dier dan mens

Een interessant boek dat ik iedereen met interesse in de Tweede Wereldoorlog en non-fictie aanraad. Het is geen page-turner door de hoeveelheid details, maar dat hoeft ook niet altijd. Het is een indrukwekkend levensverhaal en diepgravend onderzocht.

Beoordeling